BS.CKI . Đặng Kim Chi
Khoa Tai-Mũi-Họng Bệnh viện Cà Mau
Từ nửa thế kỷ trước bệnh viêm mũi dị ứng
ít được quan tâm, trong vài thập kỷ gần đây viêm mũi dị ứng đã trở thành một
vấn đề được chú ý trong y học bởi sự gia tăng nhanh chóng về tỉ lệ mắc và sự đa
dạng về bệnh cảnh lâm sàng, viêm mũi gắn liền với sự kém trong lành của môi
trường. Đường hô hấp là cửa ngỏ, mũi thường xuyên tiếp xúc với mọi yếu tố lẫn
trong không khí thở. Vì vậy, không khí môi trường kém trong lành, bệnh mũi có
nguy cơ xuất hiện nhiều hơn.
VIÊM
MŨI DỊ ỨNG VÀ NÉT ĐẶC TRƯNG
Viêm mũi dị ứng có sự liên quan mật thiết
đến hiện tượng dị ứng, nhất là ở những người có cơ địa dị ứng.
Hiện tượng dị ứng xảy ra một khi hệ miễn dịch
cơ thể tấn công một số chất vô hại gọi là kháng nguyên xâm nhập vào cơ thể, hệ
miễn dịch kêu gọi đến Immunoglobulin hay IgE nhằm chống lại các kháng nguyên,
các tế bào Mastcell bị tổn thương thải ra Histamine, chất này kích thích, gây ngứa ngáy, sưng nề, thoát dịch từ tế bào, hiện tượng
phản ứng dị ứng tức thì này xảy ra ngay ở lớp nhầy niêm mạc của hệ thống hô hấp
như mũi, họng, xoang gây nên hiện tượng viêm kích thích gây hắc hơi nghẹt mũi,
tắt mũi, chất này và một số hóa chất trung gian còn làm co thắt phế quản gây
khó thở.
TRIỆU CHỨNG ĐIỂN HÌNH CỦA VIÊM MŨI DỊ ỨNG
Ngứa mũi, chảy nước mũi đặc biệt hắc hơi
liên tục nhất là buổi sáng sớm, vừa mới ngủ dậy. Khi viêm mũi dị ứng thành mạn
tính thì có thể có hiện tượng nghẹt mũi thường xuyên, ù tai, nhức đầu, nhiều
trường hợp niêm mạc họng kích thích gây viêm nhiễm do vi khuẩn cơ hội như
S.pneumoniae, H.influenzae. Một số trường hợp viêm mũi dị ứng mãn tính kéo dài
có thể gây nên loạn khứu giác (mất mùi) hoặc ngủ ngáy do nghẹt mũi.
Viêm mũi dị ứng lúc chuyển mùa chính là viêm
mũi dị ứng theo mùa. Loại viêm mũi dị ứng này tùy thuộc rất lớn vào thời tiết
thay đổi theo từng mùa, xuất hiện các loại dị nguyên trong gió như phấn hoa,
nấm mốc, các loại bụi nhất là bụi gần các khu công nghiệp,…Chúng ta cũng nên
biết thêm là ngoài viêm mũi dị ứng theo mùa còn có viêm mũi dị ứng quanh năm.
Bệnh viêm mũi dị ứng không nguy hiểm đến tính
mạng và không thuộc bệnh truyền nhiễm hoặc bệnh cấp cứu nhưng gây phiền toái
cho người bệnh và từ đó ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người bệnh. Viêm mũi
dị ứng nếu không được điều trị thỏa đáng thì nó cũng là một trong những nguyên
nhân dẫn đến viêm xoang dị ứng, polyp mũi, polyp xoang…Một đặc điểm nữa của
viêm mũi dị ứng là trong điều trị cũng còn gặp không ít khó khăn và bệnh hay
tái phát.
ĐIỀU TRỊ
- Tránh các tác nhân gây dị ứng để làm giảm triệu chứng bệnh
- Dùng chất kháng Histamine, chống lại
Histamine thải ra trong dị ứng, nhưng không ngăn chặn được cuộc chiến giữa IgE
và kháng nguyên, chất nầy làm khô miệng và buồn ngủ.
- Các thuốc co mạch giảm phù nề niêm mạc
tạo dễ thở, đường dùng uống, xịt, tác dụng giảm được triệu chứng nhưng không
trị được nguyên nhân.
- Thuốc nhỏ mũi xịt có chất co mạch không
nên dùng quá 5 ngày nếu không có chỉ định của bác sĩ.
- Corticoid, Cromolyn. Các thuốc này
không gây lệ thuộc bệnh tăng thêm như thuốc co mạch. Các thuốc xịt có Corticoid
hiệu quả làm giảm phù nề, nhẩy mũi và chảy nước mũi. Corticoid có thể ngưng
cuộc chiến bằng cách ngăn thành lập những chất hóa học trong dị ứng.
- Cromolyn dùng tốt trước khi hiện tượng
dị ứng xảy ra, là một chất kháng viêm nhưng
Không mạnh bằng Corticoid để phòng ngừa.
- Nếu chất kháng Histamine và thuốc xịt
mũi không hiệu quả thì phương thức điều trị giải mẫn cảm hay miễn dịch liệu
pháp được đặt ra.
- Điều phiền phức là phương pháp miễn
dịch đòi hỏi từ sáu tháng đến một năm mới có hiệu quả, thành công phương pháp
này là giảm triệu chứng đến 80% kéo dài nhiều năm nhưng không phải suốt đời
PHÒNG
BỆNH
Xuất phát từ nguyên nhân gây bệnh viêm
mũi dị ứng chúng ta chỉ có thể đưa ra một số lưu ý giúp người bệnh giảm bớt,
hay hạn chế bệnh, tránh các tác nhân gây dị ứng, khói, bụi, phấn hoa, không hút
thuốc lá…giữ ấm cho cơ thể nhất là khi về sáng hoặc mùa lạnh.
Đeo khẩu trang khi đi đường cũng như khi làm
việc trong môi trường có nhiều khói bụi.Xit nước muối sinh lý vệ sinh mũi giúp
sạch mũi, thông mũi…
0 Nhận xét